ایرانیان جهان

آخرين مطالب

اقتصاد اسلامی ـ 35 | روش تحقیق در اقتصاد اسلامی اخبار ایران

اقتصاد اسلامی ـ 35 | روش تحقیق در اقتصاد اسلامی
  بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - اقتصاد اسلامی، با رویکردی واقع‌گرایانه، انسان را موجودی پیچیده‌تر و چندبعدی‌تر از انسان عقلایی اقتصاد متعارف می‌داند. از این رو، روش‌های مورد استفاده در اقتصاد اسلامی، فراتر از تجربه‌های حسی و روش‌های صرفاً تجربی اقتصاد متعارف است. - اخبار اقتصادی -
خبرگزاری تسنیم ؛ پرونده "اقتصاد اسلامی" بخش35 _ موضوع علم اقتصاد، اگرچه در تعاریف مختلف اقتصاددانان متنوع است، اما در نهایت به یک مفهوم واحد بازمی‌گردد: بررسی رفتارهای اقتصادی انسان عقلایی در تولید، توزیع، مصرف و مبادله کالاها و خدمات.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
چه ثروت را محور قرار دهیم، چه تولید و توزیع را، و چه رفتار انسان را، در نهایت، هدف علم اقتصاد، تحلیل و تبیین چگونگی تخصیص منابع محدود برای رفع نیازهای نامحدود انسان است.
در این زمینه بیشتر بخوانید
+ کدام اقتصاد اسلامی را برگزینیم؟
+ اقتصاد اسلامی، اثباتی یا هنجاری؟ اقتصاد اسلامی، همچون سایر شاخه‌های علم اقتصاد، به بررسی رفتارهای اقتصادی انسان می‌پردازد. این رفتارها، که در حوزه‌های تولید، توزیع، مصرف و مبادله شکل می‌گیرند، می‌توانند بر پایه مفاهیم عقلی، نقلی یا تجربی استوار باشند و از ظن و گمان تا یقین متغیر باشند. تفاوت اصلی اقتصاد اسلامی با سایر مکاتب، تأثیر جهان‌بینی و ارزش‌های اسلامی بر این رفتارهاست. این تأثیر، هم در عناصر ذهنی انسان (مانند انگیزه‌ها و اهداف) و هم در عناصر عینی (مانند فناوری و منابع) نمود پیدا می‌کند و بر چگونگی تولید، توزیع، مصرف و مبادله کالاها و خدمات اثر می‌گذارد.
اقتصاد اسلامی، با تمرکز بر رفتار اقتصادی انسان مسلمان، از اقتصاد متعارف که بر رفتار انسان عقلایی مبتنی است، متمایز می‌شود. در حالی که اقتصاد متعارف به دنبال حداکثرسازی منفعت مادی است، اقتصاد اسلامی، رفتاری مبتنی بر ارزش‌های دینی را بررسی می‌کند. با این حال، هر دو مکتب، رفتارهای اقتصادی انسان را در حوزه‌های تولید، توزیع، مصرف و مبادله مورد مطالعه قرار می‌دهند. تفاوت در نوع انسان مورد بررسی (انسان مسلمان در مقابل انسان عقلایی) منجر به نتایج و گزاره‌های متمایز می‌شود، اما اشتراکاتی نیز در رفتارهای اقتصادی وجود دارد. به این معنی که پیامدهای رفتار اقتصادی یک مسلمان به‌گونه‌ای و از آن یک انسان اقتصادی عقلایی به‏‌گونه دیگری خواهد بود.
با گسترش نفوذ هر یک از این دو مکتب، دایره شمول رفتارهای مقید به اسلامیت یا عقلانیت نیز افزایش می‌یابد. به عبارت دیگر، چنانچه براساس آنچه در ادبیات دینی وجود دارد زمانی فرا برسد که کثیری از انسان‌‏های جهان به اسلام گرایش یافته و مسلمان بشوند. در آن صورت باز هم موضوع پیشنهادی برای اقتصاد اسلامی از توجیه لازم برخوردار است زیرا اقتصاد اسلامی موضوع خود را در رفتار مسلمانان تعریف کرده و حالا افزایش تعداد آنان که مسلمان هم شده‌‏اند مانعی بر سر راه "موضوع" در نظر گرفته شده نیست. همین بحث درباره گرایش جمعیت‏‌های بیشتری به عقلانیت اقتصادی هم مصداق دارد.
در علم اقتصاد، روش‌شناسی متأثر از موضوع علم است. اقتصاد متعارف با تکیه بر انسان عقلایی، از روش‌های عقلی، قیاسی و ریاضی بهره می‌برد. اما در اقتصاد اسلامی، با محوریت انسان مسلمان، روش‌های متنوع‌تری متناسب با مراحل تکامل و تغییرات درونی و بیرونی او مورد نیاز است.
مطالعه رفتار اقتصادی انسان مسلمان، به دلیل پویایی و پیچیدگی‌های ذاتی او، دشوارتر از مطالعه انسان عقلایی است. تغییر در ادراکات و کنش‌های انسان مسلمان، و همچنین تأثیرات اجتماعی، نیازمند روش‌های مطالعه متناسب با هر شرایط است. این امر، غیرواقعی بودن فروض ساده‌انگارانه اقتصاد متعارف را آشکار می‌سازد.
واقع‌بینی حکم می‌کند که تحولات جوهری انسان در نظر گرفته شود و به هنگام مطالعه رفتار اقتصادی انسان همان واقعیاتی که در زمان بررسی با آن مواجهیم مورد کنکاش قرار گیرد. مناسب است تفاوت این شیوه را با آنچه در اقتصاد متعارف مطرح است و برای انسان اقتصادی در هر سن و سال و با هر بینشی در زمان تعریف استانداردی در نظر گرفته می‌شود مقایسه کنید.
اقتصاد اسلامی، با تکیه بر فلسفه صدرایی، انسان را موجودی پویا و در حال تغییر مستمر می‌داند. این دیدگاه، انسان را از قالب ثابت و یکنواخت اقتصاد متعارف خارج می‌کند و او را به مثابه "بی‌شمار انسان" در نظر می‌گیرد که درجات صیرورت و کمال متفاوتی دارند.
این پویایی، تنوع کنش‌های اقتصادی انسان مسلمان را به دنبال دارد و امکان پیش‌بینی دقیق رفتار او را دشوار می‌سازد. در واقع، انسان اقتصادی اقتصاد متعارف، تنها یکی از حالات ممکن انسان در اقتصاد اسلامی است. گستره شمول انسان در اقتصاد اسلامی، اعم از انسان در اقتصاد متعارف است.
این دیدگاه، ضرورت توجه به تحولات جوهری انسان در مطالعات اقتصادی را یادآور می‌شود. اقتصاد اسلامی، با در نظر گرفتن این تحولات، به دنبال ارائه تصویری واقع‌بینانه‌تر از رفتار اقتصادی انسان است.
در اقتصاد اسلامی، همان‌طور که موضوع علم (انسان مسلمان) با انسان عقلایی اقتصاد متعارف متفاوت است، روش بررسی نیز گسترده‌تر و متنوع‌تر است. اقتصاد اسلامی، علاوه بر روش‌های عقلی و تجربی، از روش نقل (وحی) نیز بهره می‌برد. این تنوع روشی، ناشی از پویایی و پیچیدگی موضوع مورد مطالعه است. دکتر حسن سبحانی، در اثر خود با نام «ابهام‌زدایی از اقتصاد اسلامی» اشعار می‌دارد:
از آنجا که "موضوع" تعیین می‏‌کند "روش" چگونه باشد قاعدتاً با تغییرات در موضوع به دلیل تحولات در انسان، تغییرات در روش بررسی هم متصور خواهد بود. در آن صورت روش مورد کاربرد در علم اقتصاد روشی اخص از روش بررسی موضوع اقتصاد اسلامی می‌‏شود. یعنی درحالی‏‌که در اقتصاد اسلامی از روش نقل پشتیبان به وحی و از عقل پشتیبان به حتی تجربه در مواردی که ممکن است متناسب با شرایط موضوع باشد بهره‏‌برداری می‏شود، در علم اقتصاد این عقل پشتیبان به تجربه، به‌عنوان روش اعتبارسنجی و رسیدن به درجه‌‏ای قابل قبول از کاشفیت معرفت (علم) مکتسبه از واقعیات موجود است (ص 210 و 211).
اقتصاد اسلامی، با رویکردی واقع‌گرایانه، انسان را موجودی پیچیده‌تر و چندبعدی‌تر از انسان عقلایی اقتصاد متعارف می‌داند. از این رو، روش‌های مورد استفاده در اقتصاد اسلامی، فراتر از تجربه‌های حسی و روش‌های صرفاً تجربی اقتصاد متعارف است. این گستره روش‌شناسی، به اقتصاد اسلامی امکان می‌دهد تا به تحلیل دقیق‌تر و جامع‌تری از رفتارهای اقتصادی انسان مسلمان دست یابد.
انتهای پیام/

لینک کوتاه:
https://www.iranianejahan.ir/Fa/News/1377469/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

بازداشت چند نفر در پی رسوایی رشوه‌خواری در پارلمان اروپا

حملات پهپادی و توپخانه‌ای اسراییل به لبنان

اعلام فهرست نهایی تیم ملی فوتبال ساحلی برای جام ملت‌های آسیا

الحوثی: جبهه طغیانگری امروز، آمریکا و اسرائیل است / در برابر تجاوزگری رژیم صهیونیستی بر اساس اسلام ایستادگی می‌کنیم+فیلم

حمله به انصارالله پیامی به ایران بود

الحوثی: آمریکا و اسرائیل امنیت دریانوردی را به خطر انداخته‌اند / در برابر تنش، تنش ایجاد می‌کنیم+فیلم

بی‌تردید مقاومت ملت‌های تحت ستم معادلات قدرت در منطقه را دگرگون خواهد کرد

واکنش‌ها به تجاوز نظامی آمریکا به یمن

رهبر انصارالله یمن: تا زمانی که تجاوزات آمریکا ادامه داشته باشد، ناوهای آن‌ها را هدف قرار خواهیم داد+فیلم

برگزاری ششمین جشنواره قرآن و عترت با محور سوره مبارکه لقمان

سرهنگ خورشاد: لندکروز قاچاق 300 میلیاردی در ساری کشف شد

افزایش قیمت قراضه صادراتی ژاپن و واکنش محتاطانه خریداران

کاهش 11 درصدی صادرات قراضه آهن آلمان در سال 2024؛ چالش‌های پیش روی صنعت متالورژی چیست؟

حمله هواداران به صلاح: او در فینال‌ها نحسی می‌آورد!

اوربان مخالفان خود را به نابودی تهدید کرد

پیش‌بینی افزایش تقاضای فولاد ساختمانی چین در ماه جاری

الحوثی: بی‌تفاوتی در برابر محاصره غزه، آمریکا و اسرائیل را به ارتکاب جنایات بیشتر تشویق می‌کند

الحوثی: هدف آمریکا از حملات به یمن حمایت از دشمن صهیونیستی است

انصارالله با 18 موشک و پهپاد، ناو هواپیمابر آمریکا را در دریای سرخ هدف قرار داد

واکنش آمریکا به حمله یمن به ناو هواپیمابر این کشور

ترامپ: درباره اوکراین شوخی می‌کردم

رهبر انصارالله یمن: تسلیم پروژه‌های دشمن نخواهیم شد / مقابله با تجاوزگران ادامه دارد+فیلم

نماینده آمریکا در امور خاورمیانه: طرح صلح مدنظر ما، شامل خلع سلاح حماس بود +فیلم

آمریکا حمله به ناو هواپیمابر این کشور را رد کرد

سید الحوثی: آمریکا می‌خواهد دریا را به میدان جنگ تبدیل کند

هدف از حملات آمریکا به یمن، حمایت از اسرائیل است

شوک دوم آمریکا به براندازان+ فیلم

ترور چند رهبر انصارالله در حمله آمریکا به یمن

نماینده سابق: بسیاری از مقابله کنندگان با ظریف کاسبان تحریم هستند

پیوند تبعیض و نگرانی؛ وضعیت مهاجران پس از روی کار آمدن ترامپ

تندروها امنیت کشور را هدف قرار داده‌اند

زنگ خطر تروریسم جدایی‌‏طلبانه در همسایگی ایران

پایان قمار جسورانه نظامی اوکراین در خاک روسیه

‌معاویه در عصر هوش مصنوعی

واکنش‌های گسترده به تصمیم نتانیاهو برای برکناری رییس شاباک

شهادت 2 نفر در پی حمله رژیم صهیونیستی به جنوب لبنان

رهبر انصارالله: آمریکا در حال انجام جنایات بزرگ علیه مردم یمن است

ماجرای جالب کتاب ترامپ

درخواست دبیرکل سازمان ملل برای خویشتنداری در یمن

گلایه‌ واردکنندگان خودرو جانبازان از مشکلات تخصیص ارز

اتفاق عجیب در بازار سیب زمینی

قیمت درهم امارات و لیر بر مدار صعود؛ دینار عراق در جا زد/ جنگ مالیاتی در ترکیه؛ درآمدهای پنهان زیر تیغ دولت

محمود کریمی: اتحاد بین مردم ایران و عراق باید مردمی باشد / دشمن برای اختلاف پراکنی خرج می‌کند + فیلم

راهکارهای اروپا برای مقابله با سیاستهای اقتصادی ترامپ؛ تمرکز بر استقلال مالی

برنامه دولت این است که در صورت امکان به طور کلی برق را جایگزین سوخت‌های فسیلی کنیم

کمیت و کیفیت بازار نوروزی همدان بررسی شد

بم قطب خودروسازی بخش خصوصی در کشور است

7 هزار عدد انواع مواد محترقه غیر مجاز در دامغان کشف شد

باتری تمام‌نشدنی ساخته شد / 100 سال بدون نیاز به شارژ

وزیر دفاع آمریکا: یمنی‌ها 17 بار به کشتی ما شلیک کردند +فیلم