ایرانیان جهان

آخرين مطالب

اقتصاد اسلامی ـ 35 | روش تحقیق در اقتصاد اسلامی اخبار ایران

اقتصاد اسلامی ـ 35 | روش تحقیق در اقتصاد اسلامی
  بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - اقتصاد اسلامی، با رویکردی واقع‌گرایانه، انسان را موجودی پیچیده‌تر و چندبعدی‌تر از انسان عقلایی اقتصاد متعارف می‌داند. از این رو، روش‌های مورد استفاده در اقتصاد اسلامی، فراتر از تجربه‌های حسی و روش‌های صرفاً تجربی اقتصاد متعارف است. - اخبار اقتصادی -
خبرگزاری تسنیم ؛ پرونده "اقتصاد اسلامی" بخش35 _ موضوع علم اقتصاد، اگرچه در تعاریف مختلف اقتصاددانان متنوع است، اما در نهایت به یک مفهوم واحد بازمی‌گردد: بررسی رفتارهای اقتصادی انسان عقلایی در تولید، توزیع، مصرف و مبادله کالاها و خدمات.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
چه ثروت را محور قرار دهیم، چه تولید و توزیع را، و چه رفتار انسان را، در نهایت، هدف علم اقتصاد، تحلیل و تبیین چگونگی تخصیص منابع محدود برای رفع نیازهای نامحدود انسان است.
در این زمینه بیشتر بخوانید
+ کدام اقتصاد اسلامی را برگزینیم؟
+ اقتصاد اسلامی، اثباتی یا هنجاری؟ اقتصاد اسلامی، همچون سایر شاخه‌های علم اقتصاد، به بررسی رفتارهای اقتصادی انسان می‌پردازد. این رفتارها، که در حوزه‌های تولید، توزیع، مصرف و مبادله شکل می‌گیرند، می‌توانند بر پایه مفاهیم عقلی، نقلی یا تجربی استوار باشند و از ظن و گمان تا یقین متغیر باشند. تفاوت اصلی اقتصاد اسلامی با سایر مکاتب، تأثیر جهان‌بینی و ارزش‌های اسلامی بر این رفتارهاست. این تأثیر، هم در عناصر ذهنی انسان (مانند انگیزه‌ها و اهداف) و هم در عناصر عینی (مانند فناوری و منابع) نمود پیدا می‌کند و بر چگونگی تولید، توزیع، مصرف و مبادله کالاها و خدمات اثر می‌گذارد.
اقتصاد اسلامی، با تمرکز بر رفتار اقتصادی انسان مسلمان، از اقتصاد متعارف که بر رفتار انسان عقلایی مبتنی است، متمایز می‌شود. در حالی که اقتصاد متعارف به دنبال حداکثرسازی منفعت مادی است، اقتصاد اسلامی، رفتاری مبتنی بر ارزش‌های دینی را بررسی می‌کند. با این حال، هر دو مکتب، رفتارهای اقتصادی انسان را در حوزه‌های تولید، توزیع، مصرف و مبادله مورد مطالعه قرار می‌دهند. تفاوت در نوع انسان مورد بررسی (انسان مسلمان در مقابل انسان عقلایی) منجر به نتایج و گزاره‌های متمایز می‌شود، اما اشتراکاتی نیز در رفتارهای اقتصادی وجود دارد. به این معنی که پیامدهای رفتار اقتصادی یک مسلمان به‌گونه‌ای و از آن یک انسان اقتصادی عقلایی به‏‌گونه دیگری خواهد بود.
با گسترش نفوذ هر یک از این دو مکتب، دایره شمول رفتارهای مقید به اسلامیت یا عقلانیت نیز افزایش می‌یابد. به عبارت دیگر، چنانچه براساس آنچه در ادبیات دینی وجود دارد زمانی فرا برسد که کثیری از انسان‌‏های جهان به اسلام گرایش یافته و مسلمان بشوند. در آن صورت باز هم موضوع پیشنهادی برای اقتصاد اسلامی از توجیه لازم برخوردار است زیرا اقتصاد اسلامی موضوع خود را در رفتار مسلمانان تعریف کرده و حالا افزایش تعداد آنان که مسلمان هم شده‌‏اند مانعی بر سر راه "موضوع" در نظر گرفته شده نیست. همین بحث درباره گرایش جمعیت‏‌های بیشتری به عقلانیت اقتصادی هم مصداق دارد.
در علم اقتصاد، روش‌شناسی متأثر از موضوع علم است. اقتصاد متعارف با تکیه بر انسان عقلایی، از روش‌های عقلی، قیاسی و ریاضی بهره می‌برد. اما در اقتصاد اسلامی، با محوریت انسان مسلمان، روش‌های متنوع‌تری متناسب با مراحل تکامل و تغییرات درونی و بیرونی او مورد نیاز است.
مطالعه رفتار اقتصادی انسان مسلمان، به دلیل پویایی و پیچیدگی‌های ذاتی او، دشوارتر از مطالعه انسان عقلایی است. تغییر در ادراکات و کنش‌های انسان مسلمان، و همچنین تأثیرات اجتماعی، نیازمند روش‌های مطالعه متناسب با هر شرایط است. این امر، غیرواقعی بودن فروض ساده‌انگارانه اقتصاد متعارف را آشکار می‌سازد.
واقع‌بینی حکم می‌کند که تحولات جوهری انسان در نظر گرفته شود و به هنگام مطالعه رفتار اقتصادی انسان همان واقعیاتی که در زمان بررسی با آن مواجهیم مورد کنکاش قرار گیرد. مناسب است تفاوت این شیوه را با آنچه در اقتصاد متعارف مطرح است و برای انسان اقتصادی در هر سن و سال و با هر بینشی در زمان تعریف استانداردی در نظر گرفته می‌شود مقایسه کنید.
اقتصاد اسلامی، با تکیه بر فلسفه صدرایی، انسان را موجودی پویا و در حال تغییر مستمر می‌داند. این دیدگاه، انسان را از قالب ثابت و یکنواخت اقتصاد متعارف خارج می‌کند و او را به مثابه "بی‌شمار انسان" در نظر می‌گیرد که درجات صیرورت و کمال متفاوتی دارند.
این پویایی، تنوع کنش‌های اقتصادی انسان مسلمان را به دنبال دارد و امکان پیش‌بینی دقیق رفتار او را دشوار می‌سازد. در واقع، انسان اقتصادی اقتصاد متعارف، تنها یکی از حالات ممکن انسان در اقتصاد اسلامی است. گستره شمول انسان در اقتصاد اسلامی، اعم از انسان در اقتصاد متعارف است.
این دیدگاه، ضرورت توجه به تحولات جوهری انسان در مطالعات اقتصادی را یادآور می‌شود. اقتصاد اسلامی، با در نظر گرفتن این تحولات، به دنبال ارائه تصویری واقع‌بینانه‌تر از رفتار اقتصادی انسان است.
در اقتصاد اسلامی، همان‌طور که موضوع علم (انسان مسلمان) با انسان عقلایی اقتصاد متعارف متفاوت است، روش بررسی نیز گسترده‌تر و متنوع‌تر است. اقتصاد اسلامی، علاوه بر روش‌های عقلی و تجربی، از روش نقل (وحی) نیز بهره می‌برد. این تنوع روشی، ناشی از پویایی و پیچیدگی موضوع مورد مطالعه است. دکتر حسن سبحانی، در اثر خود با نام «ابهام‌زدایی از اقتصاد اسلامی» اشعار می‌دارد:
از آنجا که "موضوع" تعیین می‏‌کند "روش" چگونه باشد قاعدتاً با تغییرات در موضوع به دلیل تحولات در انسان، تغییرات در روش بررسی هم متصور خواهد بود. در آن صورت روش مورد کاربرد در علم اقتصاد روشی اخص از روش بررسی موضوع اقتصاد اسلامی می‌‏شود. یعنی درحالی‏‌که در اقتصاد اسلامی از روش نقل پشتیبان به وحی و از عقل پشتیبان به حتی تجربه در مواردی که ممکن است متناسب با شرایط موضوع باشد بهره‏‌برداری می‏شود، در علم اقتصاد این عقل پشتیبان به تجربه، به‌عنوان روش اعتبارسنجی و رسیدن به درجه‌‏ای قابل قبول از کاشفیت معرفت (علم) مکتسبه از واقعیات موجود است (ص 210 و 211).
اقتصاد اسلامی، با رویکردی واقع‌گرایانه، انسان را موجودی پیچیده‌تر و چندبعدی‌تر از انسان عقلایی اقتصاد متعارف می‌داند. از این رو، روش‌های مورد استفاده در اقتصاد اسلامی، فراتر از تجربه‌های حسی و روش‌های صرفاً تجربی اقتصاد متعارف است. این گستره روش‌شناسی، به اقتصاد اسلامی امکان می‌دهد تا به تحلیل دقیق‌تر و جامع‌تری از رفتارهای اقتصادی انسان مسلمان دست یابد.
انتهای پیام/

لینک کوتاه:
https://www.iranianejahan.ir/Fa/News/1377469/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

7 هزار عدد انواع مواد محترقه غیر مجاز در دامغان کشف شد

باتری تمام‌نشدنی ساخته شد / 100 سال بدون نیاز به شارژ

وزیر دفاع آمریکا: یمنی‌ها 17 بار به کشتی ما شلیک کردند +فیلم

صدای آمریکا موقتا تعطیل شد+ فیلم

بیانیه مهم نیرو‌های مسلح یمن

با توقف حملات حوثی‌ها، حملات آمریکا متوقف خواهد شد

ادعای آمریکا درباره شهادت چند رهبر انصارالله

حمله یمن به ناو هواپیمابر و یگان های دریایی آمریکا با 18 فروند موشک و پهپاد

زره ضد مارگزیدگی با هزینه ناچیز و هدست ALS؛ دو دستاورد پزشکی

انصارالله: صنعا سپر غزه باقی خواهد ماند

جزئیات تازه از حمله انصارالله به ناو هواپیمابر آمریکایی | چند موشک به سمت ناو شلیک شد؟

ترامپ و پوتین هفته آینده درباره اوکراین مذاکره می‌کنند

آمریکا و اسرائیل در حال انجام جنایات بزرگ علیه مردم یمن و فلسطین هستند

آمریکا در حمایت از اسرائیل وارد جنگ با یمن شد

سه کشور جدیدی که ترامپ می‌خواهد اهالی غزه را به آنجا بفرستد

کاخ سفید مدعی کشتن چند تن از رهبران انصارالله در حملات هوایی شد

روبیو: رهبران اعتراضات ضد اسرائیلی تازه آغاز کار است

حکم بازجویی رئیس سابق شاباک صادر شد

طرح اسرائیل برای غزه؛ کوچ روزانه5هزار نفر به سومالی‌لند

واریز سود سهام عدالت چهل و چهار میلیون سهام‌دار تا پس فردا

پس‌لرزه طوفان اقتصادی ترامپ به فدرال رزرو رسید/ کاهش نرخ بهره در راه است؟

برخورد با فروشندگان موادمحترقه غیرمجاز

آثار تاریخی ایران در چین نمایش داده می شود

آمادگی اسرائیل برای حمله احتمالی انصارالله یمن

ارتش یمن: ناو هواپیمابر یو اس اس هری ترومن را هدف قرار دادیم

انصارالله یمن برای رسیدن به صلح، آماده مذاکره با دولت آمریکاست

نیروهای مسلح یمن: ناو هواپیمابر «ترومن» را با 18 فروند موشک و پهپاد هدف قرار دادیم

مشاور ترامپ: ممکن است به دارایی‌های ایران که مرتبط با حمایت از یمن است حمله کنیم

ارتش یمن: با 18 موشک ناو هواپیمابر «یو اس اس ترومن» را هدف قرار دادیم

موضع خصمانه 2 مقام ارشد امنیتی و نظامی آمریکا علیه ایران

مشاور ترامپ: به دارایی‌های ایران حمله می‌کنیم

یمن ناو هواپیمابر آمریکا را هدف قرار داد

ارتش یمن: ناو هواپیمابر یو اس اس هری ترومن را هدف قرار دادیم +فیلم

آمریکا به صورت زمینی به یمن حمله می‌کند؟

وزیر دفاع آمریکا: توصیه می کنیم ایرانی‌ها خود را از کارزار ما علیه حوثی‌ها دور بدارند

با 18 موشک ناو هواپیمابر یو اس اس ترومن را هدف قرار دادیم

با 18 فروند موشک بالستیک، موشک کروز و پهپاد ناو هواپیمابر ترومن را هدف قرار دادیم +فیلم

احتمال حمله زمینی آمریکا به یمن؟

تجاوزات به غزه و یمن قدرت و عزت دو ملت را بیشتر می‌کند

اقدام عجیب آمریکا برای مقابله با مهاجران غیرقانونی

فرستاده ترامپ پیشنهاد حماس را رد کرد

بیانیه مهم نیروهای مسلح یمن – آفتاب نو | اخبار ورزشی

دیوارِ تَرَک‌خورده اصولگرایان

چنددستگی به سبک اروپایی؛ ایتالیا در نیروهای حافظ صلح اوکراین شرکت نمی‌کند

ترامپ هر جایی می رود پسر کوچک ایلان ماسک تعقیبش می کند!

وزیر دفاع آمریکا: یمنی‌ها 17 بار به کشتی ما شلیک کردند

جنگ سودان؛ آوارگی 14 میلیون نفر در این کشور

سفر هیات مذاکره کننده اسرائیل به قاهره

اکونومیست برای مقابله اروپا با اقدامات اقتصادی آمریکا راهکار داد

نتانیاهو از قصد خود برای برکناری رئیس شاباک خبر داد